جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
دریاچه اورمیه که درحالت طبیعی خود ۳۳ میلیارد مترمکعب آب داشت ودومین دریاچه آب شور دنیا محسوب می شد اکنون درحال خشکیدن کامل است و آب موجود درآن به حدود یک میلیارد مترمکعب کاهش یافته است وبراساس آخرین تحقیقی که دانشگاه شریف ناظر براحیاء دریاچه اورمیه ، هفته گذشته متشر کرده ، دریاچه اورمیه درپائین ترین سطح خود در ۶۰ سال گذشته قرار دارد واگر اقدام فوری انجام نگیرد، پیش بینی می شود تا آخرتابستان امسال کاملا خشک گردد.تصاویرماهواره ای نشان می دهند که مساحت دریاچه نسبت به سال گذشته ۳۳ درصد کوچک ترشده وارتفاع آب آن نسبت به سال قبل ۴۸ سانتیمترپائین تر رفته است .
علت اصلی خشکیدن دریاچه اورمیه چهل سد بزرگ بود که از۲۰ سال قبل بر روی ۲۲ رودخانه منتهی به دریاچه زده شد وازورود آب به دریاچه جلوگیری گردید. مساحت کشت درحوزه آبریزدریاچه رابه بهانه خود کفائی غذائی دوبرابر کردند وهزاران چاه عمیق دراطراف دریاچه حفرنمودند.با اعتراضات مردم که خواهان جلوگیری ازخشکاندن دریاچه بودند ، ادامه ساخت بعضی ازسد ها متوقف گردید اما اکنون که دریاچه درحال خشکیدن کامل است ، وزیر نیرو اجازه ساختن سد های جدید برروی رود خانه های « نازلی چای » و « باراندوزچای» را صادر کرده است .
در سال ۲۰۱۶ جمهوری اسلامی ایران تحت فشارافکارعمومی « ستاد احیای دریاچه ارومیه» را زیر نظر دانشگاه صنعتی شریف درتهران تشکیل داد وقرار بود طی ده سال این دریاچه به سطح اکولوژیک خود برسد واحیاء گردد . ستاد احیاء بجای اقدام عملی صد ها کنفرانس و کمیته برای احیاء دریاچه تشکیل داد اما بعد از ۷ سال از تشکیل ستاد ، اکنون دریاچه آخرین نفس های خود را می کشد وعلیرغم تبلیغات غلط جمهوری اسلامی، هیچ احیائی صورت نگرفته وآب از رودخانه زاب کوچک نیز به دریاچه نرسیده است و بود جه های کلان اختصاص یافته برای احیاء دریاچه در فساد ساختاری حکومت از بین رفته است . نمایندگان منطقه در مجلس شورای اسلامی ، اکنون برای انحراف افکار عمومی ، طرح تحقیق و تفحص از ستاد احیای دریاچه اورمیه را به تصویب رسانده اند واین درحالی است که همه مسئولین ازجمله نمایندگان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی خود درخشکاندن دریاچه مقصرمی باشند ، آنان منافع کلان مادی ازخشکاندن این دریاچه می برند وبا شرکت هائی که تشکیل داده اند مشغول صادرات نمک واملاح دریاچه و بنوشته خبرگزاری ایرنا فروش لیتیوم موجود درکف دریاچه اورمیه ، به کشورهای خارجی هستند.
با خشک شدن کامل دریاچه اورمیه زندگی ۱۵ میلیون نفر دراطراف دریاچه درمعرض خطری جدی قرار می گیرد . وزش باد ها وطوفان های نمک حیات را در تمام منطقه بشعاع ۵۰۰ کیلومترنابود خواهد کرد وبه گفته مسئول سابق سازمان حفاظت از محیط زیست کشور، شهر ۳ میلیون نفری تبریز درسال های آینده غیر قابل سکونت خواهد شد .
جمعیت حقوق بشرآذربایجان ـ ارک از سال ۲۰۱۰ دراجلاس های شورای حقوق بشرسازمان ملل متحد بارها به جمهوری اسلامی ایران بخاطرخشکاندن عمدی دریاچه اورمیه اعتراض کرده وعواقب نابودی محیط زیست را گوش زد کرده است اما متاسفانه حکومت ایران واوپوزیسیون آن این مساله حیاتی را انکارمی کردند وطرفداران آذربایجانی محیط زیست را به تجزیه طلبی تحت پوشش دفاع از دریاچه اورمیه متهم می کردند واکنون همه آنان باید منتظرعواقب ویرانگرخشک شدن کامل دریاچه اورمیه و فاجعه اکولوژیکی آن باشند.
برای جلوگیری ازاین فاجعه اکولوژیکی منطقه ای هرچه زود تر باید نهاد های بین المللی از جمله بخش محیط زیست سازمان ملل متحد اقدام جدی و فوری بکنند و مانع خشکاندن کامل دریاچه توسط جمهوری اسلامی ایران گردند .
خطراتی که خشکاندن دریاچه اورمیه، زندگی ومحیط زیست منطقه را تهدید می کند باید برای مردم توضیح داده شود
آب های موجود پشت سد ها باید فورا رها شوند و حقابه دریاچه از تمام رودخانه ها تامین گردد .
از ساختن سدهای جدید وادامه ساخت سد های نازلی چای و باراندوز چای ، جلوگیری شود.
کمپین های وسیع برای جلوگیری ازمرگ کامل دریاچه اورمیه توسط همه مردم ، سازمان داده شود.
جمعیت حقوق بشر آذربایجان ـ ارک
۱۷ ژوئیه ۲۰۲۳