جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
دولت جمهوری اسلامی ایران ۲۰ سال است که استحصال مس آذربایجان را بصورت خام به استان کرمان منتقل می کند.
استاندار آذربایجان‌شرقی عابدین خرّم، دیروز در جلسه شورای معادن استان آذربایجان شرقی، گفت: «به همان میزان که سایر مناطق کشور از حقوق دولتی معادن بهره‌مند هستند، آذربایجان‌شرقی هم باید از این حقوق بهره‌مند شود و تبعیض در این خصوص به هیچ عنوان قابل قبول نیست.»
او با بیان اینکه «مخالف توسعه معادن به‌ویژه معدن مس سونگون نیستیم»، افزود: «ما به توسعه این صنعت و ایجاد صنایع پایین‌دستی آن معتقدیم، اما در مقابل مسوولیت‌های اجتماعی این معدن هم باید عملیاتی شود.»
خرّم در خصوص عدم پایبندی معدنکاران مس سونگون به تعهداتشان نیز گفت: «در توافقی که با شرکت ملی مس داشتیم، بنا بود که اقداماتی در حوزه جنگل‌کاری توسط مجتمع مس سونگون انجام شود که متأسفانه عملی نشده است.»
معدن مس سونگون ورزقان آذربایجان «بزرگترین معدن مس خاورمیانه» است و ۴٠درصد مس تولیدی ایران از ذخایر این معدن عظیم آذربایجان تامین می‌شود. اما در نتیجه سیاست‌های تبعیض آمیز حکومت ایران، مردم آذربایجان سودی از این معدن نمی‌برند و با انتقال خام مواد معدنی آن به کرمان، سود این معدن عظیم به جیب مردم فارس زبان این مناطق سرازیر می شود. این درحالی است که مردم منطقه آذربایجان نیز با فقر، بیکاری و مهاجرت دست به گریبانند.
در دیماه ۱۴۰۰ الهویردی دهقانی نماینده ورزقان در گفت‌وگو با «میزان»، در اعتراض به غارت معدن مس سونگون ورزقان آذربایجان توسط کرمانی ها گفت:« ۲۰ سال است مس آذربایجان را به کرمان می‌برند، پررو و بدعادت شده‌اند.»
پیشتر در خردادماه ۱۴۰۰ پورمحمدی استاندار وقت آذربایجان‌شرقی در اعتراف به تاراج معدن مس سونگون آذربایجان توسط حکومت فارس‌گرای ایران گفت: «هر روز به میزان ۵۰ میلیارد تومان کنسانتره مس از مس‌سونگون ورزقان به کرمان می‌رود اگر همین پول در خود استان بماند اینجا بهشت می‌شود.»
احمد علیرضا بیگی نماینده تبریز هم ضمن اذعان به کارشکنی مسئولان ایران در راه اندازی کارخانه مس در آذربایجان و تاراج معدن مس سونگون آذربایجان گفت: «روزانه یک‌هزار تن کنسانتره به ارزش ۲ میلیون دلار از مس‌سونگون ورزقان به خارج از آذربایجان می رود.»
