جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
ترجمه بیانیه روز جهانی زبان مادری شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران به زبان تورکی
«ایران اؤیرتمنلری صینفی قۇرقولارینین اۇیارلیق دانیشتایی«نین دۆنیا آنا دیلی گۆنونه گؤره ( بایرام آیینین ایکیسی ) بیلدیریسی :
اۇلو تانرینین آدی ایله
ایلک دفعه ، یونسکو اؤرگوتو ۱۹۹۹ ׳ۇنجو میلادی ایلین ۱۷ نوامبر آییندا ، ۲۱ فوریه ( بایرام آیینین ایکیسی) گۆنونو بنگلادش اؤلکهسیندهکی اۏلایلارا (حادثهلر) گؤره ، دۆنیا آنا دیلی گۆنو آدلاندیردی .
۲۰۰۰ ׳ینجی میلادی ایلدن بۇیانا ، دۆنیانین چۏخ دیللی اؤلکهلرینین چۏخوندا بۇ تؤرن (مراسم) ، هر ایل بۇ گۆنده آنیلیر (گرامی تۇتولور) .
بیر گۆنو آنا دیلی گۆنو آدلاندیرمانین فلسفهسی ، دیلین ارتباطی شبکهلر و بعضاً ده انسانلارین اجتماعی ایلیشکیلرین و هم ده اؤزل (مخصوص) بیر کیملیک قازانماق اۆچون اۇستالاشابیلهجکلری فرهنگی سرمایهنین آنا آچاری اۏلاراق آنیلماسیندان قایناقلانماقدادیر .
اصلینده دیل ، تۏپلومداکی (جامعه) انسانین تکامل آخیمینین گلهجک نسللره داشیدیغی بنزرسیز بیر اجتماعی اۏلقودور . دیل انسانین تۏپلوموندان آلینیرسا ، اجتماعی دؤنگو (چرخه) ، حرکت ائتمگی دۇردورور ؛ انسان تۏپلومو پارچالانیر و انسان فرهنگی و اۇیغارلیغی یۏخ ائدیلیر .
بیر تۏپلومون فرهنگینی قۇرماق ، گۆجلندیرمک و گلیشدیرمک ، سؤز قۏنوسو اۏلدوغوندا دیلده اؤنملی بیر فاکتوردور . چۆنکو دیل ، کئچمیشین فرهنگی ایله بۇ گۆنکونو بیر بیرینه باغلایان تئلدیر . سۏن اۆچیۆز ایلده دیللرین یۏخ اۏلما مدّتی اۏ قدر قۏرخونج بیر شکیلده بؤیویور کی دۆنیادا هر آی ایکی دیل آرادان گئدیر .
بۇنا گؤره اۇلوسلارآراسی (بینالملل) تۏپلوم ، آنا دیلینده اؤیرنمهنین اهمیّتینی و گرکلیلیگینی قبول ائتمیش و بۇنو انسانین تَمَل (پایهای) بیر حاققی اۏلاراق قبول ائتمیش ، بۇ ندنله اۇلوسلارآراسی تشکیلاتلار و قۇرقولار طرفیندن حاضیرلانان مختلف آندلاشما و بیلدیرگهلرده بَلیرتیلیرکن ، فردلرین اؤز آنا دیللرینده اؤیرنمهلرینه وۇرغولانیر . (تأکید اۏلونور)
بۇ آندلاشما و معاهدهلرین أن اؤنملیلری بۇنلاردیر :
۱۹۹۶׳ینجی میلادی ایلین دسامبر آیینین ۱۶׳سیندا قبول ائدیلن مدنی و سیاسی حاقلار سؤزلشمهسینین ۲۷׳ینجی مادهسی ؛
۱۹۸۹׳ۇنجو میلادی ایلین نوامبر آیینین ۲۰׳سینده اۇشاق حاقلارینا باغلی سؤزلشمهنین ۳۰׳ۇنجو مادهسی ؛
ماده ۴ ، ۱۹۹۲׳ینجی ایلین دسامبر آیینین ۱۸׳ینده بیرلَشمیش اۇلوسلار گَنَل قۇرولو ( سازمان ملل متّحدین عمومی مجمعی ) طرفیندن قبول ائدیلن ائتنیک ، ملّی ، دینی و دیله گؤره آزینلیقلارا باغلی آداملارین حاقلاری بیلدیرگهسینه و ۱۹۹۶ جهانی دیل حاقلاری بیلدیرگهسینه و یونسکونون ۵۲׳ینجی مادهسینه آنا دیلی منشورو اۆزوندن باغلیدیر .
اؤلکهمیزده فرهنگی و دیله گؤره اۏلاراق فرقلی اقلیملر ندنی ایله ، بۇ قۏنویا (موضوع) یئتیشیلمهسی احتیاجی هر زاماندان داها چۏخ حس ائدیلمکدهدیر و حکومت آنا یاسانین (قانون اساسی) اۇزون ایللردیر اۇنودولان ۱۵׳ینجی مادهسینی و گَرَکلی شرطلرینی یئرینه گتیرمک زۏروندادیر .
«ایران اؤیرتمنلری صینفی قۇرقولارینین اۇیارلیق دانیشتایی« ، بۇ گۆن بۆتون ایران ائتنیک قۇروپلارینی آنارکن ( گرامی تۇتاراق) و تبریک ائدرکن ، آنا دیلده اؤیرنمه حاققی قۏنوسوندا عدالت اۏلمادان فرهنگی برابرلیگین ، تۏپراق و یۇرد باغلیلیغینین ( سرزمینی تعلّق) و ملّی دایانیشمانین (همبستگی) یاییلماسینین اۏلاناقلی (ممکن) اۏلمایاجاغینی وۇرقولاماقدادیر (تأکید ائتمکدهدیر ) .
بۇ ندنله ، بۇ قۏنو ایله ایلگیلی ، هر کسی تلاشلارینی بۇ اؤنَملی (مهم) و تمل (اساسی) محورین چئورهسینده ییغماغا چاغیریر .
«ایران اؤیرتمنلری صینفی قۇرقولارینین اۇیارلیق دانیشتایی«
۱۴۰۰׳ۆنجو ایلین بایرام آیینین ایکیسی