جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
بیش از ۶۰درصد از فاضلاب‌های شهری و پساب واحدهای صنعتی از جمله کارخانه قند، کشتارگاه و … به مهمترین رودخانه آذربایجان غربی، زرینه رود (جیغاتی)، سرازیر می‌شود.
به گزارش جمعیت حقوق بشر آذربایجان «ارک» به نقل از کارشناسان و فعالان محیط زیست، واقع شدن کارخانه قند و کشتارگاه شهرستان میاندوآب در کنار زرینه رود(جیغاتی) سبب شده که فاضلاب این واحدها بدون تصفیه موثر به زرینه رود (جیغاتی) تخلیه شده و محیط زیست و حیات اهالی ساکن در روستاهای پایین دست این رودخانه که از آب آن برای شرب استفاده می‌کنند را با تهدید جدی مواجه کند.
این در حالی است که تاکنون با وجود هشدارهای زیست محیطی متعدد، نه تنها اقدام خاصی برای جلوگیری از این معضل زیست محیطی در این شهرستان صورت نگرفته، بلکه وضعیت ناگوار فعلی رفته رفته تشدید می شود.
البته این تمام ماجرا نیست بلکه اظهارات ضد و نقیض، شانه خالی کردن از مسؤولیت و تلاش برای مقصر قلمداد کردن سایرین از سوی ادارات و سازمان‌های ذیربط ، مانع اتخاذ راهکار عملی برای برون‌رفت از این بحران زیست محیطی شده‌است.
زرینه رود(جیغاتی) که یکی از رودخانه های دائمی آذربایجان غربی به شمار می آید زیستگاه گونه های زیادی از ماهیان است که همه ساله در فصول کم آبی به علت غلظت بیش از حد آلاینده ها و تخلیه فاضلابها شاهد مرگ و میر دسته‌جمعی ماهیان این رودخانه هستیم. مردم و فعالان محیط زیست بارها شاهد مرگ و میر پرندگان در محل ریزش این رودخانه به دریاچه ارومیه بوده اند که این خبر بارها در خروجی رسانه ها قرار گرفته است .
علیرضا بقالی رییس اداره حفاظت محیط زیست میاندوآب (قوشاچای) در مصاحبه با رسانه ها بیان کرد: پساب شهرک صنعتی اصلی ترین معضل زیست محیطی در میاندوآب (قوشاچای) می باشد. وی عنوان داشت حتی چند واحد قندریزی و تولید پنیر که پساب آلوده‌ای دارند، بابت انتقال پساب آنها به این تصفیه خانه قرارداد منعقد و حق انشعاب نیز دریافت کرده‌اند ولی هیچ گونه اقدامی برای راه اندازی آن انجام نشده است.
بقالی با بیان اینکه اداره منابع امور آب نیز کانال زهکش زیرزمینی در جوار شهرک صنعتی را با شرط اینکه پساب خروجی تصفیه خانه برابر با استانداردهای لازم تصفیه و وارد زهکش شود در اختیار شهرک قرار داده، گفت: شهرک صنعتی با اینکه خروجی تصفیه خانه را به این زهکش وصل کرده ولی هیچ گونه فرآیند تصفیه انجام نمی‌گیرد و پساب واحدهای تولیدی به طول ۳.۵ کیلومتر انتقال در زیرزمین و حتی گذر از وسط شهر میاندوآب(قوشاچای) وارد سایر کانال‌ها و آب‌های کشاورزی می‌شود و خسارت‌های زیادی به محیط زیست از جمله تلف شدن پرندگان و آبزیان می‌شود.
رودخانه زرینه‌رود (جیغاتی) که نقش مهمی در تامین آب شرب استان آذربایجان غربی دارد، با ۲۳۰ کیلومتر طول طولانی‌ترین رود استان آذربایجان غربی است که طول شهرستان شاهین دژ (صاین قلعه) و میاندوآب (قوشاچای) را می پیماید و سرانجام به دریاچه اورمیه می‌ریزد.