جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
فعالان ملی مدنی آزربایجان طی سه ماه گذشته میلادی، با انواع فشارها از سوی نیروهای امنیتی و قوه قضاییه ایران مواجه بودند. طی سه ماه گذشته، دستکم ۵۹ گزارش از وضعیت فعالین آزربایجانی و همچنین زندانیان سیاسی عقیدتی آزربایجانی منتشرشده است.
در گزارش سه‌ماهه پیش رو، تنها گزارش‌هایی مورداستفاده قرارگرفته‌اند که «جمعیت ارک» آن‌ها را دریافت نموده است، اگرچه ممکن است تعداد بازداشت‌ها، احکام صادرشده و پرونده‌های قضایی به‌مراتب بیشتر باشند.
در سه ماه دوم سال ۲۰۲۱ میلادی، دستکم ۱۱ فعال آزربایجانی در مجموع به تحمل دستکم ۱۳۶ ماه زندان، ۱۲۳ میلیون ریال جزای نقدی و ۴۰ ضربه شلاق محکوم‌شده‌اند.
این احکام برای آقایان رضا سیدنوری، زینال تنهایی، مهدی سهرابی، میثم جولانی، علی خیرجو، حسین رزقی، روزبه پیری، عیلرضا فرشی، سیامک سیفی و سامان بیدار صادرشده است.
همچنین در این مدت، دستکم ۲ فعال ملی مدنی، از جمله آقایان سجاد صدقی و قاسم محمودی مورد بازداشت و بازجویی چندروزه قرار گرفتند که سجاد صدقی در تبریز پس از سه روز بازداشت با تفهیم اتهام «تبلیغ علیه نظام» با تودیع قرار وثیقه یک میلیارد ریالی، به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی از بازداشتگاه اطلاعات سپاه این شهر آزاد شد.
آقای قاسم محمودی نیز در شهرستان کلیبر حین تردد در خیابان بدون هیچ دلیلی توسط ماموران امنیتی ربوده می شود وی به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته و مامورین او را مجبور به اعترافات اجباری می کنند. علاوه بر کبودی نقاط مختلف بدن، تعدادی از دندان های آقای محمودی نیز زیر شکنجه شدید شکسته شده است. این فعال ملی سرانجام با تودیع وثیقه بعد از سه روز موقتا آزاد شده است.
همچنین آقایان سجاد شهیری برای اجرای حکم ۶ ماه حبس، سالار طاهرافشار به دلیل یک سال حبس، ایوب شیری و داود شیری هر کدام به دلیل ۶ ماه حبس تعزیزی در شهرهای سولدوز، اورمیه و تبریز راهی زندان شدند.
در سه ماهه دوم سال جاری، پرونده روزبه پیری فعال ملی مدنی آزربایجانی ساکن تبریز به شعبه ۱۰۳ دادگاه کیفری دو تبریز ارجاع گردیده است.
دستکم ۲۳ فعال به نام‌های روزبه پیری (با دوبار احضار)، حسین بالاخانی عیسی لو، مصطفی پروین، مرتضی پروین، حامد حیدری باریس، محمد جولانی اوجاق، پرویز سیابی گرجان، سبحان بخشی، مهدی هوشمند، بهمن خیرجو، مجتبی پروین، عسگر اکبرزاده خضرآبادی، سجاد جولانی اوجاق، سعید سلطانی، بابک کیومرثی، مهدی سلیمی، حسن بادپیما، ولی اسدی، جواد پاییزی، ایوب شیری و داود شیری (با دوبار احضار) به‌صورت شفاهی و یا کتبی به دادگاه‌های شهرهای تبریز، اردبیل، جلفا، تهران، سولدوز و قزوین احضار شده‌اند.
در طول سه ماه گذشته، چهار فعال ملی مدنی آقایان روزبه پیری، آیدین مرادخانی، سجاد صدقی و قاسم محمودی با وثیقه‌های سنگین موقتاً از زندان ها و یا بازداشتگاه های اطلاعاتی وابسته به سپاه آزاد شده‌اند.
در این میان، رضا سیدنوری، یاور سلطانی؛ حمید منافی نادارلی؛ سجاد شهیری، پریسا رفیعی، فتح الله اسرافیل زاده، یوسف کاری و مهرداد شیخی نیز با پایان مدت حبس از زندان آزاد گردیدند.
هم‌اکنون تا آخر ماه ژوئن ۲۰۲۱، دستکم ۱۲ زندانی عقیدتی سیاسی به نام های ایوب شیری، علیرضا فرشی، سیامک میرزایی، بهنام شیخی، داود شیری، علی واثقی، توحید امیر امینی، کیانوش اصلانی، رضا واثقی، عباس لسانی، احمدرضا جلالی، سالار طاهرافشار در زندان های جمهوری اسلامی ایران محبوس می باشند اما از آخرین وضعیت حامد قره اوغلانی، جعفر وکیلی و فرید محمدنژاد گزارشی منتشر نشده است.
دراین‌میان وضعیت جسمانی و سلامتی دوتن از فعالین ملی مدنی آزربایجانی آقایان عباس لسانی و علیرضا فرشی بسیار نگران کننده است. عباس لسانی؛ به دلیل درد شدید زانو ها و مشکل ستون فقرات ، فشار بالا ، ماهها در زندان اردبیل در انتظار معالجه و اجازه انتقال ایشان به بیمارستان خارج از زندان بودند زیرا امکانات بهداشتی زندان بسیار ناکافی است.
آقای لسانی دراعتراض به وضعیت سلامتی شان و همینطور در واکنش به انتقال یکی از محکومین با جرم (اراذل و اوباش) به بند خود که محل نگهداری زندانیان سیاسی-امنیتی بوده دست به اعتصاب غذا زد که در این اعتصاب ابتدا یوسف کاری، بعد مهرداد شیخی و برادران رضا و علی واثقی در زندان اردبیل و سپس سیامک میرزایی، بهنام شیخی و کیانوش اصلانی نیز به وی پیوستند که مسئولین زندان اردبیل تسلیم اتحاد زندانیان و فعالان مدنی آزربایجانی شدند.
علیرضا فرشی نیز مبتلا به بیماری دیابت (افزایش قند خون) شده و تعلل در امکان دسترسی به تست قند خون و فرآیند مداوا در بند ۲ زندان بزرگ تهران باعث ایجاد رعشه (لرزش در بدن) کرختی دست راست و کم سویی چشم چپ علیرضا فرشی که نیاز به عمل جراحی پیوند قرنیه دارد. و همچنین لنز برای چشم راست که در هنگام دستگیری جهت اجرای حکم توسط مامورین با ضرب و جرح مورد آسیب جدی قرار گرفته بود.
همچنین آقای احمدرضا جلالی همچنان در سایه اعدام قرار دارد و اکنون با وجود تمامى فعالیت‌هاى انجام شده، تغییرى در حکمشان اتفاق نیفتاده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
طی هفته های گذشته، یک جوان آزربایجانی در شهر ابهر زنجان به نام امیرحسین عابدینی، پس از دستگیری به مقصد نامعلومی منتقل شد. اعضای خانواده وی که به شدت نگران سرنوشت امیرحسین می باشند، از دستگاه های امنیتی، دادگستری و سایر نهادهای مربوطه خواستار پیگیر وضعیت نامعلوم او شدند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جسد حسین کبوتری روز پنجشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ در سد حسن ابدال زنجان رها شد. بر اساس اطلاعات منتشر شده در صفحات مجازی، این جوان ۳۵ ساله، سال گذشته به دلیل انتقاد از خامنه ای نزدیک به دو ماه در بازداشت اطلاعات سپاه بوده و ماموران سپاه در دوران بازداشت زیر شکنجه دست راست و ساق پای چپ او را شکسته بودند.
گفته می شود او پس از آزادی در یک لایو اینستاگرامی گفته بود «خامنه‌ای که رهبر ایران شده، سواد ندارد اگر او فتوا می‌دهد من هم فتوا می‌دهم هر مزدور خامنه‌ای را دیدید در همان جا مجازات کنید.»
حسین کبوتری پس از این انتقاد از بیم دستگیری دوباره، مخفی شده و در نهایت پس از عید امسال، در روستای جزیمق قره پشتلو زنجان توسط ماموران حافظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت می شود. پس از دستگیری دیگر خبری از حسین کبوتری منتشر نمی شود و در نهایت روز پنجشنبه جسد وی در سد ابدال زنجان رها می شود.
با رسانه ای شدن این خبر و بالا گرفتن انتقادات، امروز شنبه «جعفر رحمتی» رئیس پلیس آگاهی استان زنجان یافت شدن جسد حسین کبوتری در کنار سد را تایید و ادعا کرد: «آنچه مسلم است، مرگ این شخص دگرکشی یا قتل نبوده و یافته‌های اولیه نشان از مصرف مواد افیونی دارد.»
اظهارنظر قطعی و عجولانه رئیس آگاهی استان زنجان در حالیست که او بلافاصله اذعان می کند که «نظریه قطعی پزشکی قانونی هنوز واصل نشده است و این امر نیازمند زمان و سم‌شناسی است.»