جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
گزارش ماهانه (ماه اکتبر ۲۰۲۳) از وضعیت حقوق بشر در شهرهای آذربایجان
توجه: گزارش ذیل خلاصه شده است و گزارش اصلی ماه اکتبر بعد از ارجاع به مراجع بین المللی و بصورت نیمه سالانه توسط جمعیت ارک منتشر خواهد گردید.
گزارش ذیل بررسی وضعیت حقوق بشر در شهرهای آذربایجان می‌باشد که در دوره زمانی ماه اکتبر ۲۰۲۳ با تلاش جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک جمع‌آوری و تهیه‌شده است. هدف جمعیت حقوق بشر آذربایجان از ارائه چنین گزارشاتی، جلب نظر تمامی افراد به شرایط دشوار موجود می‌باشد.
در این گزارش؛ وضعیت فعالین ملی مدنی آذربایجان، زندانیان عقیدتی سیاسی آذربایجان، تعداد بازداشت‌ها، تهدیدها، احضارها و احکام صادره مربوط به آن‌ها، تعداد اعدام‌ها، وضعیت کارگران، اصناف، بازنشستگان، دانشجویان، مالباختگان، کارکنان، کشاورزان، وضعیت زنان و کودکان، وضعیت محیط‌زیست و… درج‌شده است؛ که به شرح ذیل می‌باشد:
در مورد احضار به مراجع قضائی؛ ده ها تن طی یک ماه گذشته میلادی، با انواع فشارها از سوی نیروهای امنیتی و قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران مواجه بودند:
– دو تن از وکلای آذربایجانی نیز به دادگاه احضار شده‌اند.
– مراجع امنیتی جمهوری اسلامی ایران پا را فراتر گذاشته و با تماس تلفنی خانواده‌های فعالین ملی مدنی آذربایجان، اقدام به تهدید آنان و ایجاد ترس و وحشت در بین اعضای خانواده‌ها می‌کنند.
– لیلا میرخوشحال که به علت معلولیت شدید جسمی بدون ویلچر قادر به راه رفتن نیست، توسط مأموران اداره اطلاعات قزوین
در زمینه بازداشت‌ها؛ فعالین ملی مدنی آذربایجان در اردبیل، تهران، تبریز، توفارقان (آذرشهر) و افراد عادی ساکن در شهرهای کرج، همدان و اراک ازجمله یک کارگر به نام شهاب نادعلی ۴۰ ساله ساکن همدان که پدر یک یک دختر ۱۲ ساله است، به دلیل احکام واهی در جهت مخالف با نظام جمهوری اسلامی ایران بازداشت‌شده‌اند.
– یک دختر در تبریز به نام رؤیا ذاکری به دلیل عدم رعایت حجاب، در خیابان مورد ضرب و شتم و سپس دستگیر شد او تحت درمان اجباری و تزریق اجباری داروهای روان‌گردان و فراموشی است و وضعیت مناسبی ندارد.
– همچنین بر اساس گزارش رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران؛ به دلیل آنچه که «رعایت نکردن ضوابط شرعی» عنوان می‌شود، پلمب‌شدن اماکن کسب‌وکار و تشکیل پرونده قضایی برای مدیران همچنان ادامه دارد.
در زمینه صدور احکام قضایی، دستکم ۲۶ سال حبس و تبعید و ۴۷۰ میلیون ریال جزای نقدی مجموعاً برای چندین فعالین ملی مدنی آذربایجان، برای یک مجروح جنگی، یک دانشجوی سابق، یک مدرس دانشگاه، یک وبلاگ نویس صادرشده است.
در زمینه وضعیت زندانیان؛ ده ها تن در طی ماه جاری در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران محبوس شده‌اند و علی‌رغم تداوم حبس سایر زندانیان، برخی از زندانیان موفق شدند با قرار وثیقه‌های چندین میلیاردی به‌صورت موقتاً از زندان آزاد شوند.
– یک مورد رد درخواست آزادی مشروط، چهار مورد عدم ارائه پاسخی شفاف در خصوص وضعیت فعالین آذربایجانی بازداشت‌شده، عدم رسیدگی پزشکی به وضعیت زندانیان، عدم صدور مرخصی درمانی، عدم موافقت با قرار وثیقه به علت باز شدن پرونده جدید با اتهامات متفاوت، شرایط بسیار نامناسب محوطه زندان، ممنوع التماس تلفنی و ممنوع‌الملاقات شدن زندانیان، تهدید دیگر اعضای خانواده بازداشت‌شدگان، اخذ اعترافات اجباری تحت‌فشار شدید، اعتصاب غذا گزارش‌شده است.
- آرمیتا پاویر دانشجوی رشته زیست‌شناسی مولکولی دانشگاه مدنی آذربایجان در زندان مرکزی تبریز برای اخذ اعترافات اجباری تحت‌فشار شدید قرار دارد و دست به اعتصاب غذا زده است.
در زمینه اعدام‌ها، در ماه اکتبر، اعدام دستکم ۲۹ زندانی در زندان‌های شهرهای آذربایجان، همچنان بازگوکننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است.
در زمینه تجمعات اعتراضی؛ شرایط وخیم اقتصادی ازجمله فقر، بیکاری، گرانی و شرایط بد اجتماعی ازجمله؛ نبود امکانات رفاهی و آموزشی، تبعیض‌ها، محرومیت‌ها که توسط جمهوری اسلامی ایران علیه افراد ساکن در ایران اعمال می‌شود؛ تبدیل به تجمعات، اعتراضات و اعتصابات گسترده و همه‌روزه شده است. در گزارش ماه اکتبر ۲۰۲۳ نزدیک به ۵۰ مورد اعتراضات، تجمعات و اعتصابات در شهرها و روستاهای آذربایجان منتشرشده است که به شرح ذیل می‌باشد.
– بازنشستگان کشوری، بازنشستگان مخابرات و بازنشستگان تأمین اجتماعی، کارکنان استانداری، جمعی از کارگران، متقاضیان مسکن ملی، سرمایه‌گذاران و مالباختگان شماری از ساکنین روستاها، افراد دارای معلولیت در شهرهای آذربایجان دست به تجمعات اعتراضی در جهت رسیدن به حقوق خود شدند.
در زمینه حوادث کارگری؛ در ماه اکتبر ۲۰۲۳ میلادی، در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در شهرهای آذربایجان رخ‌داد و منجر به کشته و یا مصدوم شدن ۲۱ کارگر شد.
– بر اساس اعلام رسانه‌ها نبود سیستم ایمنی در حین کار؛ در رتبه اول سقوط از ارتفاع، در رتبه دوم آتش‌سوزی، در رتبه سوم برق باعث شده است ۸ کارگر ازجمله یک کارگر زیر ۱۸ سال در طی یک ماه کشته و ۱۳ کارگر نیز مصدوم شوند.
– در طول یک ماه گذشته عدم پرداخت دستمزد هزاران کارگر نیز رسانه‌ای شده است.
در زمینه وضعیت زنان؛ نرگس محمدی، مدافع حقوق بشر آذربایجانی که در زندان به سر می‌برد، برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ اعلام شد.
– اما از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران، در راستای اجرای قانون «حجاب اجباری»، فشارهای مضاعفی را بر همه اقشار جامعه اعمال می‌کند. پلمپ محل کسب‌وکار افراد، توقیف خودروها، ایجاد محدودیت در خوابگاه‌های دخترانه، اعمال محرومیت‌های اجتماعی، اخراج از محل کار، بازداشت و تشکیل پرونده قضایی برای مخالفان «حجاب اجباری»، ازجمله اقدامات صورت گرفته در این خصوص هستند.
– در طی ماه جاری خبری که در رسانه‌های مردمی مکررا بازتاب شد ضرب و شتم شدید یک دختر در تبریز توسط مأموران موسوم به «امربه‌معروف» به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری بود. هویت وی بعد از حدود یک هفته رؤیا ذاکری اعلام شد که توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در بازداشتگاه و یا در بخش زنان «بیمارستان رازی» تبریز بستری و ممنوع‌الملاقات است.
در زمینه خشونت‌های خانگی علیه زنان؛ در ماه اکتبر ۲۰۲۳ میلادی؛ چندین زن باانگیزه‌های ناموسی با اسلحه شکاری و یا از طریق خفه کردن به قتل رسیدند.
در زمینه وضعیت و حقوق کودکان؛ با افزایش مشکلات اقتصادی؛ حضور بیش از ۳۵ هزار کودک کار در خیابان‌ها، ازدواج ۲۶ هزار و ۹۸۹ مورد کودک کمتر از ۱۵ سال و یک هزار و ۳۹۸ مورد ولادت از والدین کمتر از ۱۵ سال، در شهرهای آذربایجان و سایر نقاط ایران، بیش از ۵۵۶ هزار کودک و نوجوان بازمانده از تحصیل همچنان بازگوکننده وضعیت وخیم این قشر بی‌گناه و ضعیف جامعه می‌باشد.
– همچنین چندین کودک به قتل رسیدند و یا به دلیل شرایط بسیار سختی که متحمل شده‌اند؛ خودکشی کرده‌اند.
– کمبود شیرخشک در شهرهای آذربایجان؛ جان نوزادان تازه متولدشده بخصوص نوزادان نارس را به‌شدت درخطر قرار داده است. هر کیلو شیرخشک نوزاد حول‌وحوش دو میلیون ریال به فروش می‌رسد!
– ویدئویی در طی ماه گذشته وایرال شد که به نظر می‌رسد یک مربی و یا پزشک سعی دارد به کودک تورک آذربایجانی که با گفتن کلمه qırmız بزرگ‌شده است، لهجه فارسی غرمز آموزش داده بدهد. در مدارس، کودکان آذربایجانی تحت‌فشار و استرس شدید قرار دارند که چگونه می‌توانند فارسی را بدون لهجه صحبت کنند.
در زمینه محیط‌زیست؛ مهم‌ترین مسئله حیاتی دریاچه اورمیه می‌باشد که تماما رو به خشکی است اما در کتاب‌های درسی دریاچه اورمیه پر از آب نمایش داده‌شده است و از آن به‌عنوان موفقیت ملی یاد می‌شود!
– خشک‌سالی تنها محدود به دریاچه اورمیه نیست، استان قزوین و عشایر روستایی با خطر بی‌آبی مواجه‌اند. آلودگی رود آراز (ارس) به مواد رادیواکتیو؛ قاچاق هزاران تن چوب از جنگل‌ها وضعیت قلع‌وقمع درختان جنگلی جولان شکارچیان غیرمجاز، حریق و آتش‌سوزی مراتع و پوشش گیاهی، تداوم آلودگی هوا در برخی شهرها، گزارش شده است.
- متن اصلی گزارش بعد از ارجاع به سازمان‌های بین‌المللی منتشر خواهد گردید.