جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
اظهار نگرانی گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد از تبعیض علیه آذربایجانی‌ها در ایران
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور ایران، در گزارش خود به شورای حقوق بشر در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ با استناد به گزارش‌های جمعیت حقوق بشر آذربایجان ـ ارک ، نسبت به تبعیض علیه آذربایجانی‌ها در ایران اظهار نگرانی کرده است.
جاوید رحمان همچنین اظهار داشته است که تبعیض علیه اقلیت‌های قومی (ملی)، قومی و مذهبی در ایران نگران‌کننده بوده است. او عنوان داشته که خشونت، قربانی شدن، کشتار و اعدام زندانیان اقلیت‌های قومی (ملی) و مذهبی ادامه دارد و اینکه اقلیت آذربایجانی‌ها به طور مداوم مورد آزار و اذیت و هدف تبعیض قرار می‌گیرند.
گزارشگر ویژه در گزارش خود هشدار می‌دهد که اقلیت‌های قومی (ملی) و مذهبی به‌طور فزاینده‌ای به‌طور خودسرانه در ارتباط با فعالیت‌های مسالمت‌آمیز خود مانند دفاع از زبان مادری، سازماندهی یا شرکت در تظاهرات مسالمت‌آمیز برای کمپین علیه سیاست‌های نابودی محیط زیست، دستگیر و بازداشت می‌شوند و یا به صرف شرکت در مراسم فرهنگی بازداشت می‌گردند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور ایران همچنین در گزارش اکتبر ۲۰۲۳ خود نسبت به خشونت مضاعف علیه زنان و تبعیض علیه اقلیت‌های قومی (ملی) و از جمله آذربایجانی‌ها در ایران ابراز نگرانی کرده است. وی عنوان داشته که جمهوری اسلامی ایران همچنان به سرکوب معترضان و دستگیری غیرقانونی فعالان مدنی و نقض حقوق بشر ادامه می‌دهد و در سطح «نگران کننده‌ای» مشغول اجرای احکام اعدام است.
وی با اشاره به اینکه وکلای حقوق بشر هم، همچنان به‌خاطر کار حرفه‌ای خود زندانی می‌شوند نوشت: «مدافع حقوق بشر نرگس محمدی همچنان برای تحمل حکم ۱۶ سال زندان خود محبوس است»
جاوید رحمان درگزارش خود با استناد به گزارش جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک، عنوان داشته است، در تاریخ های ۱۵ تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۳ در چندین مدرسه در استان‌های البرز، اردبیل، آذربایجان شرقی، تهران و آذربایجان غربی گزارش‌هایی مبنی بر بستری شدن دختران دانش‌آموز در بیمارستان وجود دارد که «با علائمی از جمله سرفه، مشکل در تنفس، سوزش بینی و گلو، تپش قلب، سردرد، تهوع، استفراغ و بی‌حسی در اندام‌ها» مواجه بوده‌اند. بنا بر گزارش‌ها، بسیاری از والدین دختران نیز از ترس این حملات، از فرستادن کودکان خود به مدارس امتناع کرده‌اند.
لازم به ذکر است هیئت نمایندگی جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک، به ریاست خانم ژاله تبریزی طی یک‌سال گذشته علاوه بر ارسال منظم گزارشات، ملاقات حضوری نیز با موضوع وضعیت نقض حقوق بشر در آذربایجان با پروفسور جاوید رحمان داشته است.
لازم به تذکر است که جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک، در گزارش مفصل خود در ۴۳ صفحه همه موارد نقض حقوق بشر در آذربایجان را توسط جمهوری اسلامی ایران به‌طور مفصل توضیح داده است. طبق آمار رسیده به ارک تعداد دستگیری‌ها در اعتراضات در آذربایجان، ۷۷۵ نفر بوده است.
به بخشی از موارد این گزارش در ذیل یادآوری میشود؛
- ساختاری غیراستاندارد نظام قضایی ایران
- دستگیری مدافعان حقوق بشر و آزار و اذیت آنها
- برخورد خودسرانه مقامات ایرانی با فعالان و معترضان آذربایجانی
- گرفتن تعهد اجباری از دستگیرشدگان
- گفتگو با شاهدان عینی در شواهد نقض حقوق بشر آذربایجانی‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران در اعتراض به حجاب اجباری
- افرادی که در معرض خطر مجازات اعدام بودند
- اعدام‌های فراقانونی
- اقدامات سرکوبگرانه علیه وکلای آذربایجانی مدافع حقوق بشر
- محاکمه آذربایجانی‌ها در شهرهای آذربایجان
- تحت تعقیب قراردادن افراد در نقاط مختلف آذربایجان