جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
عبد الکریم حسین زاده نماینده سابق مجلس که در دولت چهاردهم بعنوان معاون رئیس جمهور و « مسئول امور روستائی وتوسعه مناطق محروم » منسوب شده است در اولین سخنرانی خود بعد از انتخاب شدن که در بنیاد مسکن ایراد کرده ،آمار تکان دهنده ای از ویرانی کشور را ارائه داده است .طبق گفته های این معاون رئیس جمهور، از ۶۹ هزار روستای ایران، ۳۱ هزار روستا خالی از سکنه شده وتنها در ۳۸ هزار روستا هنوزساکنانی حضور دارند.
آغاز مهاجرت روستائیان به شهر ها از سال ۱۳۴۲ و بعد از اصلاحات ارضی شروع شد یعنی روستائیانی که طبق قانون صاحب زمین شده بودند امکان بهره برداری از زمین هارا نداشتند زیرا در گذشته وسایل کشاورزی و تخم برای کاشتن توسط مالک زمین تامین می شد وکشاورزان روی زمین کار می کردند اما بعد از دادن زمین به روستائیان نه تراکتور، نه تخم برای کاشت ونه کود برای تقویت زمین و نه پولی برای تهیه آنها وجود نداشت وبسیاری از روستائیان مجبور به مهاجرت شده ودر حاشیه شهر ها ساکن شدند با اینهمه در سال ۱۳۵۷ یعنی هنگام انقلاب، ۷۰% جمعیت کشورهنوز در روستا ها وفقط ۳۰% در شهرها ساکن بودند اما با گذشت ۴۶ سال از انقلاب اکنون کمتر از ۳۰% جمعیت کشور واگر دقیقتر بررسی کنیم تنها ۲۵% در روستا ها زندگی می کنند یعنی نسبت جمعیت شهر وروستا نه تنها برعکس شده بلکه فقط یک چهارم جمعیت کشور در روستا ها باقی مانده اند .
در دوره هشت ساله جنگ ایران وعراق روستا ها تامین کننده اصلی نیروی انسانی یا اگردقیقترگفته شود ، گوشت دم توپ برای جمهوری اسلامی بودند و بعد از پایان جنگ حکومت تلاش کرد با کشیدن آب وبرق به بعضی از روستا ها و ارائه برخی خدمات ، روستائیان را در دهات نگاه دارد اما نبود برنامه ریزی اقتصادی برای توسعه روستائی و بحران آب که ناشی از مدیریت غلط دولت بود روستائیان را مجبور به ترک روستا ها می کرد . نهاد های نظامی ، امنیتی و انتظامی حکومت جمهوری اسلامی نیز برای جذب نیرو به روستائیان بیکار شده احتیاج داشتند تا آنان را به خدمت خود بگیرند لذا این نهاد ها از خالی شدن روستا ها عملا حمایت می کردند و به تصدیق بسیاری از دولتمردان جمهوری اسلامی ، توسعه نه تنها دردستور کار دولت نبود بلکه اغلب تصمیم گیران ، ضد توسعه بودند و فکر می کردند توسعه موجب غرب گرائی و دین گریزی مردم می شود.
تخریب محیط زیست با سیاست های حکومت وخشک شدن رودخانه ها ودریاچه ها ، زندگی درروستاهای حاشیه رود خانه ها و کناردریاچه ها را غیر ممکن می ساخت . حسین زاده در قسمتی از سخنرانی خود می گوید : « نبود مدیریت یک پارچه توسعه روستائی بزرگترین آسیب ها را به روستا های ما زده است » و علاوه می کند که « مجموعه ای از عوامل مانند کمبود فرصت های شغلی، کاهش کیفیت زندگی ، تحولات اجتماعی ، نبود و یا کمبود درآمد و تغییرات اقلیمی ، روستا های مارا با چالش های جدی مواجه ساخته است»
جمعیت حقوق بشر آذربایجان ـ ارک در ۱۵ سال گذشته بی وقفه به خالی ازسکنه شدن روستا های اطراف دریاچه ارومیه اعتراض کرده است اما مقامات جمهوری اسلامی ایران سعی کرده اند صورت مساله را پاک بکنند و مسئولیت غلط بودن سیا ست های اقتصادی و محیط زیستی خود را بعهده نگیرند .
بعد از زلزله ورزقان که بر اثر آن زلزله تعدادی از روستا های قره داغ ویران شدند ، جمهوری اسلامی هیج اقدامی برای نوسازی روستا های زلزله زده انجام نداد و حتی در مناطق از آذربایجان شرقی که طبیعت حاصلخیزی دارند بعلت نبود راه ارتباطی و خدمات عمومی روستائیان به حاشیه شهرها کوچ کرده اند . طبق آمارهای رسمی شهر تبریز نیم میلیون نفرحاشیه نشین دارد اما آمارهای غیر رسمی حاشیه نشینان تبریز را حدود یک میلیون نفر بر آورد می کنند جوانان این جمعیت انبوه بعلت نبود کاریا به خدمت سپاه وبسیج درمی آیند ویا برای پیدا کردن کار از آذربایجان مهاجرت می کنند . با وجود ابر بحران اقتصادی و شرایط اجتماعی متشنجی که در حال حاضر وجود دارد ، امیدی به توقف سرازیر شدن جمعیت روستائی به حاشیه شهر ها وجود ندارد مگراینکه طرفداران توسعه کشورآخرین تلاش های خود را برای نجات از وضعیت موجود بکار گیرند وگرنه فاجعه انسانی به وجود خواهد آمد.
ماشااله رزمی
۵ اکتبر ۲۰۲۴
https://www.entekhab.ir/fa/news/830378/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%DB%B3%DB%B1-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DA%A9%D9%86%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA