جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
علی‌رغم سپری شدن ۵ ماه از زمان بازداشت «محمد عینی» فعال مدنی تورک آذربایجانی ساکن رشت توسط اداره اطلاعات، این فعال مدنی کماکان در زندان رشت بسر می‌برد. وی ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ از بازداشتگاه اداره اطلاعات رشت به زندان رشت منتقل شده بود.
با وجود پیگیری‌های به عمل آمده توسط خانواده عینی از دادگاه انقلاب رشت، مسئولین قضایی و امنیتی پاسخگوی ایشان نبوده و همچنان از تودیع قرار وثیقه و آزادی موقت وی امتناع می‌ورزند.
روز دوم بهمن ۱۴۰۰، محمد عینی در صفحه شخصی اینستاگرام خویش با انتشار پستی از احضار غیر قانونی خود به اداره اطلاعات شهر رشت خبر داده بود: «با علم بر غیر قانونی بودن احضار از طریق تماس تلفنی، صبح فردا برای اطلاع از ماجرا و علت تماس در مکان اعلام شده حضور خواهم یافت». فردای آن روز سوم بهمن ۱۴۰۰، محمد عینی پس از حضور در اداره اطلاعات شهرستان رشت بازداشت و پس از دو روز بی خبری در روز چهارم بهمن ماه ۱۴۰۰ با تماس خیلی کوتاه، خبر بازداشتش را به خانواده خود اعلام کرده است.
لازم به ذکر است که در چند سال گذشته اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در شهرهای مختلف در اقدامی غیر قانونی برای جلوگیری از فعالیت کنشگران مدنی آذربایجانی با تماس تلفنی فعالین را احضار، تهدید به بازداشت و شکنجه میکند، اکثر فعالین آذربایجانی این اقدام را غیر قانونی دانسته و خواستار ارسال ابلاغیه قضائی میشوند.
محمد عینی فعال در زمینه‌های فرهنگی-مدنی فعالیت داشته و از هواداران تیم تیراختور آذربایجان بوده و پیشتر سابقه بارها احضار، تهدید و بازداشت را کارنامه فعالیتی خود دارد.
از جمله فعالیتهای وی می‌توان به قضایای جنگ آزادسازی قاراباغ اشاره کرد که تمامی فعالین آذربایجانی در حمایت از ارتش و دولت مظفر جمهوری آذربایجان اعتراض خود را نسبت به ارسال تجهیزات نظامی توسط دولت ایران به ارامنه اشغال‌گر اعلام می‌کردند. محمد عینی نیز در راستای اعلام اعتراض خود، به همراه سه تن از فعالین حرکت ملی آذربایجان ساکن شهر رشت به نام‌های ودود اسدی، وحید بیگ‌زاده و ابراهیم گنجی بازداشت شده بود.