جمعیت حقوق بشر آذربایجان – ارک درباره حقوق بشر آذربایجانی های ساکن در ایران
خشونت علیه کودکان شامل انواع خشونت اعم از خشونت جسمی، جنسی، یا عاطفی علیه افراد زیر ۱۸ سال است که توسط والدین یا مراقبان کودک، همسالان، همسران دوم و یا غریبه‌ها ایجاد می‌شود. خشونت علیه کودکان تاثیرات مادام‌العمری بر سلامت و رفاه کودکان، خانواده‌ها، جوامع و ملت‌ها دارد.
کارشناسان بر این باورند که خشونت علیه کودکان علاوه بر آسیب‌های جسمی ناشی از خشونت همچون جراحت و حتی مرگ که عموماً آنی هستند می‌تواند تأثیرات روحی و روانی طولانی مدت و بسیار مخربی نیز به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، خشونت می‌تواند موجب برهم خوردن نظم فعالیت دستگاه‌های عصبی، گوارشی، گردش خون، تولید مثل، تنفسی و سیستم ایمنی در بدن کودک شود و عوارض طولانی مدتی را ایجاد کند. خشونت علیه کودکان بر پیشرفت شناختی نیز تاثیر منفی دارد و مشکلاتی در زمینه تحصیلات و شغل ایجاد خواهد کرد.
از سوی دیگر، کودکانی که در معرض خشونت قرار می‌گیرند بیشتر در معرض خطر گرایش به مصرف دخانیات، الکل، مواد مخدر و حتی رفتارهای جنسی پر خطر قرار می‌گیرند. این کودکان بیشتر دچار اضطراب، افسردگی و مشکلات دیگر روانشناختی و خودکشی می‌شوند.
در ایران، همچون بسیاری از موارد دیگر خشونت، دسترسی به داده‌های دقیق و بروزرسانی شده در مورد خشونت علیه کودکان بسیار سخت و حتی غیر ممکن است. اعمال نفوذ بر خبرگزاری های رسمی و اعمال فشار بر فعالین مدنی مانع از انتشار اخبار و برآوردهای واقعی در این حوزه شده است (به عنوان مثال خبرگزاری ایسنا در گزارشی به مناسبت روز جهانی مبارزه با کار کودکان، کوچکترین اشاره‌ای به میزان خشونت علیه کودکان و وضعیت کودکان کار در ایران نمی‌کند. در حالی که در همان گزارش در خصوص مشکلات کودکان کشورهای همسایه ایران یک به یک بحث شده است)![۱]
علی‌رغم سانسور و بایکوت موجود، اخبار جسته و گریخته‌ای که بنا به ضرورت‌های خاص پیش‌آمده، در خصوص خشونت علیه کودکان منتشر می‌شود حاکی از آن است که وضعیت کودکان در استان‌های آذربایجان در ایران وخیم‌تر از استان‌های نسبتاً برخوردار مورد عنایت حکومت است. به عنوان مثال، در یک اتفاق نادر، سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل آذربایجان‌شرقی، در مصاحبه‌ای در ۵ آبان سال جاری، خشونت علیه زنان و کودکان در این استان را رو به افزایش و نگران‌کننده دانست و گفت: ” متاسفانه خشونت علیه زنان و کودکان و سایر اقشار جامعه جزو جرایم اولویت دار آذربایجان شرقی بوده و در خصوص میزان آمار جرایم حوزه خشونت در ۱۰ سال گذشته جزو ۱۰ جرم نخست استان بوده و در رتبه های اول قرار داریم.”[۲]
لازم به ذکر است که معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل آذربایجان‌شرقی، یک سال پیش نیز در مصاحبه‌ای به “آمار بالای خشونت علیه زنان و کودکان” اشاره نموده و ضمن بیان این مطلب که ” خشونت های کلامی و رفتاری، اقتصادی و جنسی از جمله خشونت های ارتکابی دارای اهمیت علیه زنان و کودکان بوده و هر کدام در جای خود آثار منفی بالایی دارد” بر لزوم تلاش در جهت کاهش خشونت در استان تأکید کرده بود ولی چنانچه از مصاحبه سال جاری وی برمی‌آید، اقدامات صورت‌گرفته، اگر واقعا اقدامی صورت گرفته باشد، اثربخش نبوده‌است.
ضمن اینکه یکی از جنبه‌های بارز خشونت علیه کودکان، معضل “کودک همسری” است که خود سرمنشأ بسیاری از خشونت‌ها و آسیب‌های اجتماعی دیگر می‌باشد ولی جمهوری اسلامی ایران نه تنها اراده‌ای به مقابله با این معضل اجتماعی ندارد بلکه با اتکاء بر آموزه‌های دینی و مذهبی علناً و عملاً به ترویج آن می‌پردازد. چنانچه گزارش‌ها حکایت از افزایش روزافزون این پدیده در ایران دارد و مطابق با آمار اخیر منتشر شده از سوی مرکز آمار که مربوط به بهار سال جاری است، تعداد ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله در بهار ۱۴۰۰ با حدود ۳۲ درصد رشد در قیاس با آمار مشابه خود در بهار سال گذشته به ۹۷۵۳ ازدواج رسیده و از سوی دیگر این آمار فصلی ازدواج برای این بازه سنی از دختران با توجه به آمارهای مشابه فصلی طی دو سال اخیر بالاترین تعداد را نشان می‌دهد.[۳]
[۱] https://www.isna.ir/news/97032210331/
[۲] https://www.irna.ir/news/84531363/
[۳] https://www.eghtesadnews.com/